تصحیح چند تصحیف و تحریف در دیوان خاقانی شروانی

خاقانی شروانی، شاعر نام‌آوری است که طرز سخن و غرابت کلامش، از دیرباز زبانزد خاصّ و عام بوده است. سخن خاقانی دارای ویژگی‌هایی نظیر استفاده‌ از اصطلاحات علوم مختلف، بازی‌های کلامی و ... است؛ چنان‌که کمتر پیش می‌آید خوانندۀ شعر او از مراجعۀ مکرّر به شرح‌ها و فرهنگ‌های لغت بی‌نیاز باشد. در گذر زمان و تحت­تأثیر عواملی مانند بروز جنگ‌ها، آشفتگی‌ها و دیگر حوادث روزگار، نسخه‌های خطّی اصیل دیوان خاقانی، کم‌کم از بین رفته ‌است و تنها تعدادی انگشت‌شمار از آنها وجود دارد که اساس کار مصحّحان و محقّقان قرار گرفته است. بااین­حال، وجود چند نسخۀ چاپی معتبر از دیوان وی، تاحدودی نیاز دانشجویان و علاقه‌مندان را در دهه‌های اخیر برطرف کرده است، امّا هنوز فقدان وجود یک تصحیح علمی-انتقادی پیراسته از این دیوان احساس می‌شود. نگارندگان باتوجّه­به فراگیربودن موارد تصحیف و تحریف در دیوان خاقانی، و باتوجّه‌به اهمیّت ساحت لفظ در نظر خاقانی و تأثیر آن بر بُعد معنایی شعر او، درصدد رفع برخی اشتباهات در دیوان چاپی تصحیح سجادی برآمده‌ و کوشیده‌اند با استفاده از سایر نسخه‌های چاپی یا خطّی، این اشتباهات را اصلاح کنند. همین نمونه‌های اندک، نشانگر ضرورت و اهمیّت پیراستن سروده‌های خاقانی از نقیصۀ مذکور است.